Koncepcja leczenia VieSid Profesora Rudolfa Slavicka

Badania przeprowadzone na populacji europejskiej wskazują, że aż 75% populacji doświadcza objawów dysfunkcji w układzie stomatognatycznym, a 20-25% jest faktycznie chorych. Dzieci również często cierpią na te problemy, choć nie zawsze informują o nich swoich opiekunów.

Stomatologia ewoluuje z prostego leczenia i estetyki zębów do kompleksowej rehabilitacji układu stomatognatycznego, przywracając nie tylko funkcję żucia i wygląd, ale także poprawiając mowę i połykanie. Metoda VieSID umożliwia skuteczne leczenie trzech głównych grup pacjentów.

Pierwsza grupa obejmuje pacjentów z zaburzeniami stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni narządu żucia. Objawy mogą obejmować ból mięśni żucia, stawów, głowy i karku, trzaski w stawach, oraz ograniczoną ruchomość żuchwy. Występowanie objawów w TMJ wiąże się z aktywizacją mięśni izotonicznych, które nasilają ból i dysfunkcję. Istnieje korelacja ćwiczeń mięśniowych i ruchu w zapobieganiu zaburzeń równowagi mięśniowej i objawom ze strony stawu skroniowo-żuchwowego. Leczenie polega na identyfikacji przyczyny problemów, takich jak nieprawidłowa praca mięśni, zaburzone położenie żuchwy względem szczęki, czy czynniki psychiczne jak stres.

Druga kategoria obejmuje osoby, które potrzebują protetycznej rekonstrukcji zwarcia, co oznacza odtworzenie prawidłowych relacji zgryzowych za pomocą odbudów takich jak inlay, onlay czy korony.

Trzecia grupa to pacjenci z umiarkowanymi wadami szkieletowymi, którzy potrzebują leczenia ortodontycznego lub protetycznego. Mogą to być osoby z asymetriami twarzy, dysproporcją szczęk, czy nieprawidłowym ustawieniem zębów, co może prowadzić do problemów funkcjonalnych jamy ustnej i wpływać na estetykę twarzy.

Holistyczna stomatologia kładzie nacisk na identyfikację i eliminację przyczyn problemów, a nie tylko leczenie objawów. Metoda VieSID, opracowana przez Vienna School of Interdisciplinary Dentistry, koncentruje się na okluzji, czyli kontakcie między górnymi a dolnymi zębami. Niewłaściwa okluzja może prowadzić do bólu, ścierania zębów, a nawet problemów z żuciem i mówieniem. Kluczowym elementem VieSID jest dotarcie do źródła tych problemów.

Metoda pozwala na precyzyjne projektowanie protetycznych uzupełnień zgodnie z indywidualną anatomią pacjenta, analizując kąty nachylenia stawów skroniowo-żuchwowych podczas ruchów żuchwy. Jest to podobne do pracy krawca, który dopasowuje garnitur na miarę, uwzględniając wszystkie proporcje bez cięcia materiału.

Koncepcja Wiedeńskiej Szkoły Stomatologii Interdyscyplinarnej pozwala postrzegać pacjenta i jego układ stomatognatyczny jako złożony system wzajemnie oddziałujących elementów.

 

Diagnoza – klucz do sukcesu

W praktyce metoda VieSID, opracowana przez Vienna School of Interdisciplinary Dentistry, opiera się na dokładnej diagnozie. Dogłębna analiza stanu wyjściowego pacjenta pozwala zrozumieć jego potrzeby i postawić trafną diagnozę. Dzięki temu interdyscyplinarny zespół specjalistów może przywrócić równowagę układu stomatognatycznego, tworząc projekt “nowej” okluzji, który szanuje funkcje stawów skroniowo-żuchwowych oraz inne funkcje narządu żucia: odgryzanie, żucie, mowę, oddychanie, przełykanie, postawę ciała, zarządzanie stresem i estetykę.

Początkowa terapia szyną zgryzową i przejście do dalszego lecznia

Leczenie rozpoczyna się od łagodzenia ostrego bólu za pomocą terapii szynowej w celu uspokojenia mięśni i stabilizacji stawu skroniowo-żuchwowego (TMJ). Ważne jest, aby nie przerywać leczenia zbyt wcześnie. Terapia szynowa nie powinna przekraczać sześciu miesięcy, aby uniknąć niepożądanych efektów ortodontycznych. W zależności od złożoności przypadku i problemów z zgryzem, można przejść bezpośrednio do leczenia ortodontycznego, aby przesunąć zęby i złagodzić dysfunkcję stawu, zwłaszcza w przypadkach, gdzie terapia szynowa sama nie może rozwiązać podstawowego problemu.

Wg koncepcji istnieją kilka rodzajów szyn:

  1. Splint miopatyczny: Stosowany u pacjentów z problemami mięśniowymi w celu uspokojenia mięśni poprzez zmianę pozycji żuchwy.
  2. Szyna miopatyczna z dekompresją: Służy do odciążenia stawu skroniowo-żuchwowego poprzez manipulację pozycją żuchwy, co pozwala na lepsze funkcjonowanie krążka stawowego.
  3. Splint wertykalizujący: Przeznaczony dla pacjentów z obniżoną wysokością zgryzu w celu zwiększenia tej wysokości i uspokojenia mięśni zamykających szczękę.
  4. Szyna zgryzowa repozycjonująca położenie głowy żuchwy w dołku stawowym.

Pacjentom zaleca się noszenie szyn głównie nocą lub w ciągu dla w trakcie stresujących sytuacji. Szyny przywracają prawidłowy wzorzec pracy mięśni i pomagają w łagodzeniu nawyków zaciskania i zgrzytania zębami.

Zakres koncepcji profesora Slavicka

Metody leczenia wg wiedeńskiej szkoły obejmują:

  • Leczenie chorób stawu skroniowo-żuchwowego (artroza, choroba reumatyczna, przemieszczenie krążka)
  • Medycynę okluzyjną: zarządzanie stresem i bruksizmem
  • Ortodontyczną terapię wad szkieletowych o średnim nasileniu: zgryzu otwartego, głębokiego, klasy II, klasy III, zgryzu krzyżowego
  • Terapię poprzez repozycję żuchwy
  • Planowanie leczenia trudnych przypadków ortodontycznych i interdyscyplinarnych
  • Zabiegi chirurgii ortognatycznej pozostawione dla pacjentów z poważnymi wadami szkieletowymi. Chirurgia powinna być rozważana tylko wtedy, gdy inne metody leczenia zawiodły. Interwencja chirurgiczna może być niezbędna w przypadkach, gdy staw jest zablokowany lub gdy istnieją znaczne ograniczenia w otwieraniu jamy ustnej z towarzyszącymi objawami.

Niektóre założenia koncepcji:

  • Rola kłów w okluzji według profesora Rudolfa Slavicka jest kluczowym zagadnieniem w stomatologii. Schematy okluzji mogą się różnić w zależności od cech anatomicznych pacjenta. Wzorzec szkieletowy pacjenta również silnie wpływa na schemat okluzji. W przypadku pacjentów z klasą szkieletową II, gdziedolny odcinek twarzy jest cofnięty, więcej zębów angażuje się w prowadzenie boczne. W klasie szkieletowej III ochrona kłem jest bardziej wyraźna, podczas gdy w klasie szkieletowej I konieczne jest zaangażowanie boczne z pierwszymi przedtrzonowcami.
  • Profesor Rudolf Slavicek wprowadza pojęcie sekwencyjnego prowadzenia bocznego, gdzie segment boczny zaczyna się jako funkcja grupowa, a kieł oddziela zęby boczne podczas ruchu. Nawet w przypadku braku kła można osiągnąć odpowiedni schemat okluzji. Tylne zęby prowadzą system przez pierwsze pięć lat podczas wyrzynania. Kieł jest jednym z ostatnich zębów, które wchodzą w okluzję, a okluzja funkcjonuje już wcześniej.
  • Płaszczyzny odniesienia: Profesor Rudolf Slavicek zaleca używanie płaszczyzny osiowo-oczodołowej (axis-orbitale plane) zamiast płaszczyzny Frankfurckiej ze względu na trudności w jej dokładnym określeniu. Płaszczyzna osiowo-oczodołowa jest łatwa do zidentyfikowania i może być ustalona na artykulatorze.
  • Nachylenie zębów: Nachylenie kłów i zębów przedtrzonowych powinno być spójne. Górne i dolne siekacze oraz kły mają dodatnie nachylenie względem płaszczyzny okluzyjnej, podczas gdy drugi przedtrzonowiec jest ustawiony prostopadle, a trzonowce górne pochylone sa do policzka.
  • Implikacje po usunięciu zębów bocznych: Usunięcie bocznych zębów może znacząco wpłynąć na środowisko łuku zębowego i funkcję okluzyjną. Usunięcie pierwszego przedtrzonowca powoduje zmiany w nachyleniu zębów w kolejnych częściach łuku, co prowadzi do sekwencyjnego zmniejszenia nachylenia zębów wzdłuż łuku oraz skrócenia i zwężenia łuku, co może prowadzić do zaburzeń funkcjonalnych.
  • Związek wady zgryzu z obecnością zaburzeń: Kąt nachylenia guzka stawowego jest adaptacją do wyrzynania zębów w okresie od urodzenia do 10. roku życia. Osoby z klasą II/1 mają mniejsze problemy stawowe, podczas gdy osoby z klasą II/2 mają większą skłonność do problemów stawowych. Pacjenci z klasy II/2 często kompensują swoje wzorce szkieletowe, pozostając lekko z przodu.
  • Interwencja w przypadku retruzji żuchwy: W przypadkach retruzji żuchwy wynikającej z niedoboru wzrostu zaleca się wczesną interwencję. Funkcjonalne aparaty ortodontyczne powinny być stosowane już u dzieci w wieku około 6 lat, gdy zaczynają się erupcje zębów stałych. Interwencja w tym czasie może pomóc w wykorzystaniu potencjału wzrostowego i skorygowaniu niedoboru żuchwy. W przypadkach, gdzie retruzja żuchwy pozostaje po zakończeniu wzrostu, podejście powinno być oparte na kompromisie. Jeśli pacjent funkcjonuje prawidłowo i nie ma istotnych problemów estetycznych, unika się chirurgicznych procedur. Jednak w niektórych przypadkach może być konieczne leczenie chirurgiczne, szczególnie przy dużej dysproporcji kostnej.
  • Ekwilibracja zgryzu jest ostatnim krokiem w finalizacji leczenia ortodontycznego. Powinna być przeprowadzana dopiero po zakończeniu leczenia, gdy zgryz jest ustabilizowany, a wszelkie inne interwencje zostały zakończone.

Unikalność metody VieSID

Współpraca między różnymi dziedzinami stomatologii i chirurgii jest kluczowa dla skutecznego leczenia zgryzu. Koordynacja działań pomiędzy ortodontami, fizjoterapeutami, chirurgami, a protetykami jest istotna dla osiągnięcia optymalnych wyników leczenia. Metoda VieSID wyróżnia się precyzyjną diagnostyką, która obejmuje kliniczne badanie czynnościowe oraz zaawansowane badania, takie jak trójwymiarowe i dynamiczne badanie stawów skroniowo-żuchwowych (kondylografia), analiza cefalometryczna (cefalometria), CBCT stawów skroniowo-żuchwowych, a w niektórych przypadkach także rezonans magnetyczny. Drugi element metody to kompleksowa terapia, która oprócz przywracania estetyki uśmiechu, skutecznie koryguje dysfunkcje układu stomatognatycznego, takie jak niewyraźna mowa, utrudnione żucie, przełykanie czy oddychanie. Trzecią cechą jest precyzyjna mapa problemów pacjenta, która uwzględnia ogólny stan zdrowia, wady postawy, bóle chroniczne i problemy emocjonalne podczas rehabilitacji.

Koncepcja ortodontyczna

Metoda VieSID nie ogranicza się tylko do protetyki, ale obejmuje również ortodoncję. Leczenie ortodontyczne może powodować problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym, choć nie zawsze jest ich przyczyną. Badania wykazują, że u niektórych pacjentów problemy były obecne już przed leczeniem. Kluczowe jest pełne zrozumienie historii choroby przed rozpoczęciem terapii. Koncepcja prof. Slavicka, rozwinięta przez jego współpracownika, japońskiego profesora Sato, obejmuje ortodoncję ortognatyczną, znaną jako japońska szkoła ortodoncji. Stosuje ona zaawansowaną technikę łuków MEAW, która umożliwia kontrolę płaszczyzny okluzyjnej w trzech wymiarach.

Koncepcje prof. Slavicka i prof. Sato, znane jako japońsko-wiedeńska szkoła stomatologii, łączą wspólne zrozumienie zasad okluzji i często nie wymagają one aparatów retencyjnych, ponieważ eliminacja przyczyn wady zgryzu oraz naturalna i prawidłowa okluzja są najlepszymi metodami utrzymania efektów leczenia.

Ćwiczenia mięśniowe:

Terapia mięśniowa jest integralną częścią leczenia dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Wiedeńska szkoła okluzji kładzie szczególny nacisk na ćwiczenia mięśniowe, zwłaszcza w przypadkach nadmiernej aktywności mięśni zamykających i niedostatecznej aktywności mięśni otwierających.

Nawet podczas stosowania szyn wertykalizujących powinien być wdrażany trening mięśniowy, aby uspokoić mięśnie zamykające poprzez równoważące ćwiczenia. Kontynuowanie takiego treningu po zakończeniu terapii przynosi korzyści pacjentom.

Rola fizjoterapii: Decyzja o skierowaniu pacjentów na masaże lub inną fizjoterapię opiera się na obserwacji ich postawy ciała oraz potencjalnych problemów z kręgosłupem. W przypadku wykrycia nieprawidłowości postawy lub problemów z kręgami szyjnymi, lekarz powinien nawiązać współpracę z doświadczonym fizjoterapeutą w celu diagnozy i odpowiedniego leczenia. Taka współpraca znacznie skraca czas leczenia o około 50% i zwiększa świadomość pacjenta, że problem jest wieloczynnikowy.

Definicja sukcesu w leczeniu

Sukces w leczeniu dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego oznacza stabilizację stanu i eliminację bólu, a nie osiągnięcie idealnego przywrócenia stanu pierwotnego. Uznaje się, że pełny powrót do stanu początkowego jest mniej prawdopodobny w przypadkach chronicznych, zaniedbanych lub leczonych u osób w podeszłym wieku z ograniczoną możliwości adaptacji i przebudowy. Celem terapiijest złagodzenie bólu i poprawa funkcjonalności, co znacząco wpływa na jakość życia pacjenta.

Długoterminowe obserwacje i utrzymanie

Zaleca się regularne kontrole, idealnie co rok, w celu monitorowania zdrowia TMJ i stabilności zgryzu po leczeniu. Regularne oceny i dokumentacja są kluczowe dla utrzymania harmonijnej funkcji osiągniętej dzięki leczeniu. To podejście ma na celu szybkie wykrywanie nowych problemów i interwencję w celu zachowania długoterminowych efektów leczenia.

Formularz kontaktowy

Nie wiesz jaki zabieg lub produkt będzie dla Ciebie odpowiedni?

Skontaktuj się z nami!