Leczenie klikania, trzasków i przeskakiwania w stawach skroniowo-żuchwowych – zrozumienie i radzenie sobie z powszechnym objawem

W idealnych warunkach fizjologicznych nie stwierdza się odgłosów pochodzących ze stawów skroniowo-żuchwowych przy ich czynnościach. Przy zaburzeniach fizjologii narządu żucia w przypadkach niżej wymienionych patologiczne odgłosy powinny się pojawić

Klikanie w stawach skroniowo-żuchwowych, objaw często związany z zaburzeniami stawu skroniowo-żuchwowego (TMD). Inne niepożądane zjawiska akustyczne emitowane przez chowy staw są trzaski, szumy, stuki, chrobot, tarcia, trzeszczenia podczas takich czynności jak mówienie, żucie lub ziewanie występujące zarówno u osób dorosłych jak i u dzieci. Często towarzyszą mu inne objawy, takie jak ból szczęki, bóle głowy, bóle uszu i bóle szyi, uczucie zmęczenia po przespanej nocy, bóle zębów niewiadomego pochodzenia, zbaczanie i wypadanie żuchwy, trudności w otwieraniu ust,

Staw skroniowo-żuchwowy zawiera bardzo dużą liczbę zakończeń nerwowych i naczyń krwionośnych, które przekazują informacje o pozycji i stanie stawu na poziomie podświadomości. Kiedy szczęka jest zamknięta, krążek, który nie ma czucia, działa jak amortyzator, zapobiegając uciskowi nerwów i naczyń krwionośnych. W przypadku częściowej lub całkowitej utraty krążka funkcje amortyzatora przyjmują strefa dwublaszkowa oraz więzadła tylne krążka które nie są przystosowane do znoszenia obciążeń. W odpowiedzi na nadmierne siły ulegają bliznowaceniu i przekształcają się w tkankę łączną zwaną pseudokrążkiem.

Gdy nerwy i naczynia krwionośne są uciśnięte, cała struktura jest wytrącona z równowagi, co negatywnie wpływa na cały układ żucia i samopoczucie. Przemieszczony staw powoduje ból, dyskomfort i różne inne objawy, co negatywnie wpływa na zdrowie i komfort życia.

Możliwe przyczyny

Odgłosy w stawach skroniowo-żuchwowych mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym:

• Bruksizm: Zgrzytanie lub zaciskanie zębów.
• Źle dopasowane wypełnienie
• Po lub w trakcie leczenia ortodontycznego – również czynnikiem predysponującym do powstawania dysfunkcji stawowych jest leczenie ortodontyczne nakładkami przezroczystymi typu Invisalign, ClearAligner itd.
• Wada zgryzu: np. usytuowanie dolnej szczęki zbyt daleko z tyłu, głęboki zgryz zębowy, zbyt przechylone do tyłu górne zęby,
• Dyslokacją krążka stawowego: przemieszczenie krążka stawu skroniowo-żuchwowego z repozycją (bez zablokowania) lub bez repozycji (z zablokowaniem).
• Zgryz: Nieprawidłowe dopasowanie zębów górnych z dolnymi lub obecność przeszkadzających przedwczesnych kontaktów które powodują zbaczanie żuchwy.
• Nieprawidłowości kostne: Problemy strukturalne w stawie skroniowo-żuchwowym lub zaburzenie rozwoju struktur kostnych szczęk; asymetria czaszkowo-zgryzowa.
• Napięcie mięśni: Wynikające ze złych relacji zębów szczeki i żuchwy, dodatkowo pobudzone w sytuacjach stresowych i lękowych.
• Wada postawy połączona z wiotkością wielostawową
• Urazy: Spowodowane wypadkami lub urazami sportowymi.
• Złe nawyki: Gryzienie paznokci, nadgryzanie warg i policzków lub nadmierne żucie gumy powodują nadmierny rozrost i napięcie mięśni w układzie stomatognatycznym.
• Artroza stawów skroniowo-żuchwowych: Zapalenie stawów spowodowane chronicznym procesem zapalnym lub brakiem leczenia przyczynowego.
• Adhezja krążka stawowego do struktur kostnych stawu
• Zwyrodnienie powierzchni stawowych w stawie skroniowo-żuchwowym.
• Genetyka: Historia rodzinna problemów związanych ze stawem skroniowo-żuchwowym.
• Po operacjach ortognatycznych

Diagnostyka

Badania przed leczeniem stawów skroniowo-żuchwowych obejmują:

• Wywiad z pacjentem
• Badanie manualne stawów
• Badanie systemem Cadiax
• Zdjęcia rentgenowskie
• Szczegółowe badanie stomatologiczne
• Wykonanie rezonansu magnetycznego stawów skroniowo-żuchwowych

Na podstawie zgromadzonych informacji lekarz podejmuje decyzje dotyczące dalszego leczenia.

Czym jest system Cadiax?

Cadiax to system do komputerowego przeprowadzania diagnostyki i analizy czynnościowej stawu skroniowo-żuchwowego. Aparat rejestruje wzajemne przemieszczenia układu szczęka-żuchwa w trzech wymiarach.

Jak wygląda badanie?

Analiza wykonywana w klinice Make My Dream w Warszawie przy pomocy urządzenia Cadiax pozwala na wychwycenie wszelkich nieprawidłowych zmian. Badanie polega na komputerowym badaniu stawu przy pomocy specjalnych płytek, które rejestrują wykonywane przez pacjenta ruchy w trakcie fizjologicznych czynności, takich jak:

• Otwieranie
• Zamykanie
• Wysuwanie żuchwy do przodu i w kierunku bocznym
• Liczenie
• Połykanie
• Mowa
• Żucie
• Zaciskanie zębów
• Zgrzytanie i innych

Poza wykryciem nieprawidłowości, lekarz jest też w stanie określić ich skalę. Badanie jest całkowicie bezbolesne.

Wraz z dokładnym wywiadem lekarskim oraz analizą badań obrazowych pozwala to na opracowanie indywidualnego planu leczenia dla pacjenta. Wychwycenie patologii w stawie skroniowo-żuchwowym i wdrożenie leczenia podnoszącego jakość życia pacjentów.

Leczenie

Terapia polega na likwidacji przyczyn oraz zmianie nawyków prowadzących do dysfunkcji. W zależności od przypadku, konieczne może być:

• Leczenie stomatologiczne
• Leczenie protetyczne. Jeśli klikanie szczęki wynika z niewłaściwego zgryzu, mogą być potrzebne zabiegi stomatologiczne, takie jak korony, mosty, implanty dentystyczne i aparaty ortodontyczne. Dentysta może również wykonać na zamówienie szynę na zęby, która pomoże ustawić szczękę w bardziej korzystnej pozycji.
• Leczenie ortodontyczne
• Fizykoterapia (np. laseroterapia)
• Fizjoterapia stomatologiczna (zmniejszająca napięcia mięśni i powięzi)

Istotnym elementem terapii zaburzeń czynnościowych układu narządu żucia jest stosowanie szyn zgryzowych. W klinice Make My Dream stosujemy między innymi szyny wykonane w pozycji RP, które rozluźniają mięśnie i zmniejszają napięcie w stawie skroniowo-żuchwowym. Są one wykonywane indywidualnie na podstawie wycisku lub skanu zębów. Co kilka tygodni należy zgłaszać się na wizyty kontrolne.

Zmiany stylu życia

Unikaj lub ograniczaj czynności, które mogą nasilać odgłosy w stawach skroniowo-żuchwowych, takie jak:

• Unikaj nadmiernego otwierania jamy ustnej.
• Nie prowokuj klikanie,
• Unikaj gryzienia paznokci.
• Unikaj nadmiernego żucia gumy. Ogranicz do maksymalnie 5 min w ciągu doby.
• Unikaj jedzenia twardych lub żujących się pokarmów.
• Spróbuj przyzwyczaić się do trzymania zębów lekko rozdzielonych, chyba że jesz, przełykasz lub mówisz. Udaj się do specjalisty celem diagnostyki i leczenia pierwotnej choroby. Tylko w taki sposób istnieje możliwość zapobiec dalszemu rozwojowi choroby.

Domowe sposoby leczenia

Jeśli zmiany stylu życia są niewystarczające, rozważ:

• Okłady z lodu: Jeżeli przyczyna jest w stawie – stosuj, aby zmniejszyć obrzęk.
• Szyny na zęby: Aby zapobiegać zgrzytaniu i zaciskaniu zębów, dostępne na zamówienie u protetyka.
• Zmiana diety: Jedz bardziej miękkie pokarmy.
• Leki: Stosuj leki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) w celu zmniejszenia stanu zapalnego. Leki przeciwdepresyjne: W celu zmniejszenia stresu i lęku. Leki rozluźniające mięśnie: Aby złagodzić napięcie mięśni w szczęce i żuchwie.

Inne metody leczenia niechirurgicznego

Możesz potrzebować procedur medycznych do leczenia klikania szczęki. Zachowawcze metody leczenia obejmują:

• Specyficzna fizjoterapia stawów skroniowo-zuchwowych: Fizjoterapeuta może stosować różne techniki do leczenia klikania szczęki, w tym ćwiczenia szczęki.
• Masaż punktów spustowych: Specjalista zidentyfikuje punkty spustowe (węzły mięśniowe) w szczękach i użyje masażu, aby je rozluźnić i złagodzić.
• Przezskórna elektryczna stymulacja nerwów (TENS): Urządzenie TENS to mała maszyna z przewodami podłączonymi do elektrod (lepki pad). Elektrody umieszcza się bezpośrednio na skórze. Po włączeniu maszyny, wysyła ona małe impulsy elektryczne do szczęki, aby zapewnić tymczasową ulgę w bólu. Urządzenie TENS można kupić bez recepty, ale warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem tej terapii.

Leczenie chirurgiczne

W ciężkich przypadkach konieczna może być operacja w celu skorygowania klikania szczęki. Opcje chirurgiczne mogą obejmować:

• Artrocenteza: Znana również jako aspiracja stawowa, artrocentesis usuwa nadmiar płynu w stawie szczękowym. Specjalista może również wstrzyknąć kortykosteroidy, aby złagodzić obrzęk.
• Artroskopia: Podczas tego zabiegu specjalista wykonuje małe nacięcie (cięcie) w pobliżu szczęki. Następnie wprowadza cienką rurkę z kamerą i światłem na końcu, co pozwala na diagnozowanie i leczenie problemów TMJ bez dużych nacięć.
• Artroplastyka: Ta operacja naprawia, wymienia, usuwa lub przemieszcza staw lub struktury w stawie skroniowo-żuchwowym.

Jakie są możliwe skutki nieleczenia klikania szczęki?

Najczęściej klikanie szczęki jest objawem TMD (zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego). Pozostawione bez leczenia, TMD może trwale uszkodzić struktury, prowadząc do utraty chrząstki i kości.

Konsekwencje zaburzeń SSŻ mogą obejmować:

• Zaburzenia snu
• Zawroty głowy
• Omdlenia
• Depresja
• Ból głowy
• Bóle w okolicach zatok
• Ból ucha
• Zaburzenia równowagi
• Nadwrażliwość na dźwięki
• Bóle w okolicy stawów skroniowo-żuchwowych
• Przerost mięśni twarzy
• Przykurcze mięśniowe
• Ból mięśni pleców
• Ograniczona ruchomość głowy
• Nadwrażliwe i rozchwiane zęby
• Zmiany w uzębieniu (pionowe pęknięcia na zębach, nadmierne ścieranie)
• Wypadające wypełnienia
• Okresowe nieostre widzenie
• Suche oko
• Nagłe pogorszenie wzroku
• Bolesność okolic oczodołów

Nieleczenie odgłosów szczęki i związanych z nim problemów może prowadzić do pogorszenia jakości życia z powodu bólu i dyskomfortu, a także do trwałych uszkodzeń strukturalnych w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego i otaczających tkanek. Dlatego ważne jest, aby w przypadku wystąpienia objawów TMD skonsultować się z lekarzem w celu właściwej diagnozy i leczenia.

Czy klikanie szczęki zniknie?

Rokowanie jest zazwyczaj dobre dla osób z klikającymi szczękami. Ponieważ klikanie szczęki jest często objawem zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym, które zazwyczaj znika albo zmniejsza swoją intensywność po leczeniu przyczynowym.

Dlaczego moja szczęka klika po jednej stronie?

Kiedy twoja szczęka klika lub trzaska, jest to zazwyczaj objaw zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym. Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego mogą występować po jednej lub obu stronach twarzy.

Podsumowanie

Klikanie w stawach skroniowo-żuchwowych — lub klikanie szczęki — jest powszechnym objawem zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym. Najczęściej jest to tymczasowy problem, który znika po leczeniu. Jeśli twoje szczęki klikają, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Leczenie podstawowego problemu może pomóc zatrzymać klikanie szczęki i złagodzić związany z tym ból.