Zaciskanie zębów – Przyczyny, Objawy i Leczenie

Co to jest zaciskanie zębów?

Zaciskanie szczęki to nadmierne napięcie mięśni szczęki, które może być związane ze zgrzytaniem zębami. Może występować w nocy, w ciągu dnia lub w obu tych porach, prowadząc do bólu i napięcia w szczęce, uszkodzeń zębów oraz schorzeń stawu skroniowo-żuchwowego.

Objawy zaciskania zębów

Zaciskanie szczęki może być trudne do zidentyfikowania, szczególnie gdy występuje w nocy. Typowe objawy to:

• Ból szczęki i uczucie napięcia, szczególnie po przebudzeniu.
• Trudności w szerokim otwieraniu ust z powodu bólu i napięcia.
• Bóle głowy, zwłaszcza w okolicach skroni.
• Bóle ucha.
• Znużenie po przebudzeniu, co może wskazywać na zgrzytanie zębami podczas snu.
• Zużyte, luźne lub złamane zęby i wypełnienia.
• Suchość jamy ustnej
• Bezsenność
• Przerost mięśni żwaczy i skroniowych
• Uszkodzenie stawów skroniowo – żuchwowych (trzaski, przeskakiwania)

Objawy w jamie ustnej

1. Bliznowate zgrubienia na błonie śluzowej policzków na wysokości powierzchni zwarcia zębów bocznych – tak zwana “linea alba”.
2. Maceracja i anemizacja błony śluzowej policzków i języka.
3. Impresje (odciski, girlandy) zębów na brzegach języka.
4. Wybroczyny w okolicy brodawek zębowych.
5. Recesje dziąsłowe, zanik tkanek przyzębia.
6. Samoistne krwawienie dziąseł lub pojawiająca się krew podczas codziennej higieny jamy ustnej.

Objawy zębowe

1. Starcie patologiczne zębów, czyli utrata szkliwa z obnażeniem zębiny – nadwrażliwość zębów na pokarmy/napoje zimne, gorące lub słodkie.
2. Obniżenie wysokości zwarcia.
3. Pionowe pęknięcia szkliwa.
4. Ubytki klinowe, czyli ubytki w okolicach szyjek zębów.
5. Ruchomość patologiczna zębów oraz ich niekontrolowane przemieszczanie.
6. Próchnica.
7. Obnażenie korzeni zębów.
8. Odpryskiwanie porcelany i wypełnień.

Przyczyny zaciskania zębów

Najczęstszymi przyczynami zaciskania szczęki są:

• Stres i lęk, które prowadzą do napięcia mięśniowego.
• Nieprawidłowe kontakty i ustawienie zębów. Mogą nasilić również zgrzytanie.
• Wady zgryzu
• Ekstrakcja zęba
• Koncentracja na trudnych zadaniach, co może prowadzić do nieświadomego zaciskania zębów.
• Używanie stymulantów, takich jak ekstazy, amfetamina czy kokaina.
• Choroby i zaburzenia, takie jak bezdech senny, ADHD, choroba Parkinsona, refluks żołądkowo-przełykowy (GERD), epilepsja i koszmary nocne.
• Spożywanie alkoholu i palenie tytoniu.
• Niedobory żywieniowe, w tym witaminy D i wapnia.
• Odwodnienie.
• SSRI antydepresanty.

Zaciskanie szczęki jest najczęstsze u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych, ale z wiekiem zwykle ustępuje.

Leczenie zaciskania szczęki — profesjonalne metody

Wizyta u dentysty-gnatologa

Pierwszym krokiem w leczeniu zaciskania zębów jest wizyta u dentysty w Make My Dream. Dentysta oceni stan Twoich zębów, co pozwoli określić, jak poważny jest problem zaciskania szczęki oraz czy doprowadził do schorzeń tkanek twardych, miękkich w układzie żucia oraz zaburzeń w stawie skroniowo-żuchwowym. Skieruje na diagnostykę układu żucia i właściwe leczenie przyczynowe które łącznie obejmuje: palpacyjne badanie mięśni, stawów oraz wywiad medyczny, kondylografię, analizę zdjęcia cefalometrycznego, szynoterapię, właściwe leczenie gnatologiczne – protetyczne lub ortodontyczne, badanie rezonansem magnetycznym stawów skroniowo-żuchwowych, analiza trójwymiarowego zdjęcia rentgenowskie (3D CBCT).

W przypadku uszkodzeń zębów dentysta je naprawi, nadbuduje za pomocą onlejów, odbudowy bezpośredniej, koron protetycznych i może zalecić noszenie ochraniacza na zęby. Może być koniecznym usunięcie węzłów urazowych występujących w jamie ustnej (m. in. korekta istniejących wypełnień w zębach czy uzupełnień protetycznych).

Czasami, gdy ból jest objawem nadmiernego napięcia mięśni żwaczy, jest sens podziałać objawowo – iniekcje z toksyną botulinową w celu rozluźnienia mięśni szczęki.

Wizyta u specjalisty zdrowia psychicznego

Dentysta może zalecić wizytę u lekarza specjalizującego się w zdrowiu psychicznym, aby zająć się problemami wykraczającymi poza jego kompetencje. Psychiatra może ocenić ze swojej perspektywy czy zaciskanie szczęki jest związane ze stresem i w razie potrzeby skierować na odpowiednie leczenie farmakologiczne. Może również zaproponować terapię relaksacyjną, która nauczy Cię świadomego rozluźniania mięśni szczęki, oraz skierować do specjalisty ds. snu w celu poprawy higieny snu.

Masaż głowy i szyi

Kolejnym profesjonalnym leczeniem, które może pomóc w zaciskaniu szczęki, jest masaż głowy i szyi. Tego rodzaju masaż pomaga rozluźnić mięśnie w tych obszarach oraz zmniejszyć ból i napięcie.

Jak przestać zaciskać szczękę – domowe sposoby

Efektywność domowych sposobów zależy od przyczyny zaciskania szczęki. Oto kilka metod:

• Relaksacja: medytacja, czytanie, słuchanie uspokajającej muzyki, regularne masaże.
• Poprawa higieny snu:
  • Ograniczenie kofeiny po południu.
  • Regularna aktywność fizyczna.
  • Ekspozycja na światło słoneczne przez 30-60 minut dziennie (najlepiej między 6 a 9 rano), przy użyciu kremu z filtrem przeciwsłonecznym.
  • Unikanie ekranów (telefonu, telewizora) na dwie godziny przed snem.
  • Regularny harmonogram snu, również w weekendy.
• Ćwiczenia: umieszczenie czubka języka między zębami, aby zapobiec zaciskaniu.

Jeśli podejrzewasz, że zaciskanie szczęki jest związane ze stresem lub lękiem, warto rozważyć zmianę stylu życia oraz skonsultować się z lekarzem lub specjalistą od zdrowia psychicznego.

Podsumowanie

Leczenie zaciskania szczęki obejmuje zarówno domowe metody, jak i profesjonalne interwencje. Regularne wizyty u dentysty, konsultacje z lekarzem zdrowia psychicznego oraz masaże mogą znacząco poprawić stan zdrowia i jakość życia osób cierpiących na ten problem. Należy znaleźć przyczynę i skutecznie ją usunąć.